دانشکده دندانپزشکی

شغل شما می‌تواند روی دندان‌های تان اثر بگذارد. یک دندانپزشک ماهر در بسیاری مواقع می‌تواند با مشاهده دندان‌های شما تشخیص دهد که تقریبا چه شغلی دارید.

در محیط شغلی بسیاری از حرفه‌ها، مواد و وسایلی وجود دارند که می‌توانند ردپای مشخصی روی دندان‌ها بر جای بگذارند. در بیشتر اوقات این نشانه‌ها بسیار واضح‌‌اند.

اگر شما بدانید که در محیط حرفه‌ای تان چه خطراتی دندان‌های شما را تهدید می‌کند، می‌توانید با اقدامات مناسب از آن پیشگیری کنید.

در این زمینه با دکتر شیرین معماران، متخصص پروتزهای دندانی و عضو هیات علمی دانشگاه شاهد به گفتگو نشسته‌ایم.

 

خانم دکتر! چرا بسیاری از خیاط‌ها، شیارهای واضحی روی دندان‌های جلویی‌شان دارند؟

خب؛ بسیاری از شیارهای به وجود آمده روی دندان‌های جلویی و کناری این افراد، ناشی از عادت‌های شغلی آنهاست. بسیاری از خیاط‌ها عادت دارند هنگام کار، سوزن ته‌گرد را بین دندان‌های جلویی فک بالا و پایین خود قرار دهند و یا عادت دارند نخ را با دندان‌های جلویی خود ببرند. این عادت شغلی‌ ممکن است در کوتاه‌مدت اثری روی ساختمان دندان‌های افراد نداشته باشد. ولی وقتی این عمل سی چهل‌ سال تکرار می‌شود، آن وقت آثار مخرب خود را روی بافت سخت دندان بر جای می‌گذارد.

مثلا چه اثری؟

بافت دندان از مینا و عاج تشکیل شده است. مینای دندان یکی از سخت‌ترین مواد موجود در بدن انسان است، ولی جنس آن از کریستال‌های شکننده است. وقتی شما عادت داشته باشید، دایما مواد ساینده‌ای مثل نخ و یا سوزن را با سطح آن تماس دهید، سطح این دندان‌ها در طول سال‌ها دچار آسیب و سایش می‌شود و این آسیب در بلندمدت به شکل فرورفتگی‌هایی به خصوص در لبه دندان‌های جلویی فک پایین درخواهد آمد.

توصیه من به صاحبان این شغل این است که از دندان‌ خود به عنوان ابزار کار استفاده نکنند، چون این سایش‌ها علاوه بر اینکه ظاهر دندان‌ها را نازیبا می‌کنند، می‌توانند باعث پوسیدگی و حتی حساسیت دندان‌ها شوند.

در مورد نجارها هم به همین ترتیب است؟

بله. برخی از نجارها هنگام کوبیدن میخ به وسایل چوبی عادت دارند میخ را بین دندان‌های جلویی‌شان نگه دارند. میخ یک قطعه فلزی است که در اثر تماس مداوم و ضربه زدن به دندان‌ها، مینای دندان‌ها را می‌شکند و یا سایش می‌دهد.

اگر کسی در محیطی کار کند که دایم با خوراکی‌های شیرین سر و کار داشته باشد، آیا ممکن است دندان‌هایش زودتر پوسیده شود؟

بله. این خطری است که دندان‌های برخی از افراد مثل قنادها و کارگران قنادی‌ها را تهدید می‌کند، چون در محیطی که این افراد کار می‌کنند، مواد قندی که یکی از عوامل اصلی پوسیدگی دندانی هستند، به مقدار زیاد وجود دارند. اگر این افراد عادت داشته باشند، دایما این خوراکی‌های شیرین را در محل کارشان بچشند، محیط دهان شان دایما اسیدی خواهد بود. در محیط اسیدی، ساختمان معدنی دندان، حل می‌شود، بنابراین پوسیدگی‌های دندانی، خیلی زود سر و کله‌شان در دهان این افراد پیدا می‌شود.

توصیه من به صاحبان این مشاغل این است که در صورت امکان کمتر از شیرینی‌ها در طی ساعات کاری‌شان استفاده کنند و یا اگر عادت به چشیدن مواد شیرین دارند، بلافاصله پس از خوردن شیرینی‌، دهانشان را بشویند و یا از آدامس‌های بدون قند استفاده کنند.

راست است که می‌گویند کار در کارخانه‌ها هم می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ ‌شود؟

بله، در برخی از کارخانجات که کارگران با مواد شیمیایی خاص سر و کار دارند، این مواد شیمیایی می‌توانند روی بافت دندان‌ها تایثر بگذارند. در این شرایط استفاده از ماسک‌های ایمنی و پوشاندن دهان و بینی با این ماسک‌ها می‌تواند از تماس مداوم مواد با بافت‌ دندان‌ها پیشگیری کند. برخی از این مواد شیمیایی و بخارات آنها، حالت اسیدی دارند که تنفس مداوم این بخارات و تماس آنها با دندان‌ها می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ها شود.

آیا برعکس این ماجرا هم وجود دارد؛ یعنی آیا مشاغلی هستند که شانس پوسیدگی دندان‌ها را کاهش ‌دهند؟

البته؛ در برخی از حرفه‌ها که با سلامت افراد جامعه سر و کار دارند مثل پزشکان، پرستاران، دندانپزشکان و پرسنل بهداشتی و درمانی، این اتفاق شاید پیش بیاید. از آنجایی که شغل این افراد با سلامت و بهداشت جامعه در ارتباط است و دایما در محیط کار خودشان، آخرین نکات و دستاوردهای بهداشتی، شنیده یا خوانده و یا به مردم آموزش داده می‌شود، باعث می‌شود این گروه از افراد توجه بیشتری به حفظ سلامتی و بهداشت دهان و دندان‌های شان داشته باشند و یا در فواصل منظم‌تری برای چکاپ به دندانپزشکان مراجعه کنند.

دکتر شکوفه شجاعی