دانشکده دندانپزشکی

همه آنچه از دندان‌ قروچه نمی دانید

دندان‌قروچه معمولاً در خواب عمیق یا زمانیکه فرد استرس دارد اتفاق می‌افتد. متخصصین عقیده دارند که دو تا سه نفر از هر 10 کودک دچار دندان‌قروچه می‌شوند ولی اکثر آنها به مرور زمان آن‌را ترک می‌کنند.

باشگاه خبرنگاران: آیا شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که وقتی از خواب بیدار می شوید در قسمت فک ، سر و به خصوص دندانها احساس درد می کنید.آیا تا به حال کسی به شما نگفته که در هنگام خواب بسیار نا آرام هستید و به شدت دندان هایتان را به هم می سائید.اگر می توانید از کسی کمک بگیرید و از او بخواهید ببیند که آیا زمانی که شما خواب هستید دندان قروچه می کنید یانه. در این صورت مشکل سردرد و فک درد صبحگاهی خود را پیدا کرده اید.

در مورد دندان‌قروچه

دندان‌قروچه عبارت پزشکی است که به ساییدن دندان‌‌ها به هم یا گره‌کردن فک اطلاق می‌شود. دندان‌قروچه معمولاً در خواب عمیق یا زمانیکه فرد استرس دارد اتفاق می‌افتد. متخصصین عقیده دارند که دو تا سه نفر از هر 10 کودک دچار دندان‌قروچه می‌شوند ولی اکثر آنها به مرور زمان آن‌را ترک می‌کنند.

انواع دندان قروچه

در کل دو نوع دندان قروچه وجود دارد:

▪ نوع اولیه: زمانی که علت مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد.

▪ نوع ثانویه: زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی مانند اختلالات روانی (اضطراب و افسردگی)، مصرف داروها (مانند داروهای ضدافسردگی) یا بعضی بیماری ها (مانند پارکینسون) یا آپنه تنفسی (اختلال در تنفس هنگام خواب) همراه است. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می شود. البته در بعضی موارد، دندان قروچه به یک عادت تبدیل می شود و در این حالت با درمان و رفع مشکل زمینه ای باز هم این عادت از بین نخواهد رفت.

علایم دندان قروچه

دندان قروچه معمولا علامت مشخصی ندارد اما ممکن است فشار دندان ها به همدیگر به حدی باشد که بر سطح دندان ها اثر بگذارد و مینای دندان را از بین ببرد. از بین بردن مینای دندان، باعث افزایش حساسیت دندان ها، ترک خوردن دندان ها و حتی شکستگی آنها می شود.

در دندان های عقبی هم گاهی باعث از بین رفتن برجستگی های روی سطح دندان ها می شود. البته در بعضی مواقع علایم دیگری هم دیده شوند مثلا سردرد، دندان درد، لق شدن دندان ها، تحلیل لثه، درد گردن، بی خوابی، زخم یا درد در قسمت گونه، گوش درد، صدا هنگام باز و بسته کردن فک، حساسیت شدید دندان ها و دندانه دارشدن زبان به خصوص در قسمت های کنار هم گاهی به چشم می خورند.

برخی از کودکان بیش‌فعال هم دچار دندان‌قروچه می‌شوند و گاهی‌اوقات کودکانی که دچار بیماری‌ها و مشکلات دیگر (مثل اختلالت دماغی) هستند یا داروهای خاصی استفاده می‌کنند هم دندان‌قروچه می‌کنند.

چگونه بفهمیم دندان‌قروچه داریم؟

چون دندان‌قروچه اغلب در طی خواب رخ می دهد، بیشتر افراد متوجه آن نمی شوند، اما سردرد مداوم یا آرواره (فک) زخمی نشان دهنده ی دندان‌قروچه است.

بیشتر اوقات، فرد مبتلا به دندان‌قروچه توسط فرد دیگری (مثل همسر) که شب ها کنار او می خوابد از مشکل خود آگاه می شود.اگر احتمال می دهید در خواب دچار دندان‌قروچه هستید، به یک دندانپزشک مراجعه کنید و مشکل خود را با او در میان بگذارید.

دندانپزشک، داخل دهان و آرواره های شما را بررسی می کند تا علامتی از دندان‌قروچه مثل ساییدگی و زخمی شدن آرواره و دندان های غیر عادی را ببیند.

مضرات دندان‌قروچه

بسیاری از موارد دندان‌قروچه که هیچ عارضه جانبی ندارند، تشخیص داده نمی‌شوند درحالیکه برخی دیگر از موارد آن ایجاد سردرد یا گوش‌درد می‌کند. اما معمولاً این مشکل به‌خاطر صدای سایشی که ایجاد می‌کند برای سایر اعضای خانواده آزاردهنده است.

در برخی شرایط، دندان‌قروچه می‌تواند موجب از بین بردن مینای دندان، دندان‌تراشه، افزایش حساسیت دما و درد شدید صورت و مشکلات فک مثل بیماری مفصل شقیقه‌ای (TMJ) ‌شود. اما اکثر کودکانی که دندان‌قروچه می‌کنند، دچار بیماری مفصل گیجگاهی نیستند مگراینکه این دندان‌قروچه مزمن باشد.

کمک به کودکانی که دندان‌قروچه می‌کنند

علت دندان‌قروچه چه فیزیکی باشد و چه روانی، کودکان می‌توانند با ریلکس شدن قبل از خواب دندان‌قروچه خود را کنترل کنند. بعنوان مثال، گرفتن دوش آب گرم، گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش یا خواندن کتاب می‌تواند مفید باشد.

برای دندان‌قروچه‌ای که علت آن استرس است، باید از فرزندتان سوال کنید که چه چیز ناراحتش کرده است و راهی برای کمک به او پیدا کنید. مثلاً کودکی که نگران دور ماندن از خانه در مسافرتی است که قرار است با مدرسه بروند، والدین باید به او اطمینان دهند که نزدیک او خواهند بود و هر اتفاقی که برایش بیفتد به کمک او خواهند رفت.

اگر موضوع پیچیده‌تر از این بود، مثل نقل‌مکان به یک شهر جدید، درمورد نگرانی‌های فرزندتان با او صحبت کنید و سعی کنید ترس‌هایش را از بین ببرید. درصورت نیاز بد نیست که با پزشک نیز مشورت کنید. درموارد نادر، مسکن‌های ساده برای متوقف کردن دندان‌قروچه کافی نیستند.

اگر کودکتان برای خوابیدن مشکل دارد یا متفاوت با معمول رفتار می‌کند، دندانپزشک یا پزشک او ارزیابی و معاینات بیشتری را توصیه خواهند کرد. اینکار می‌تواند به تعیین علت استرس و پیدا کردن راه درمانی مناسب آن کمک کند.

دندان‌قروچه چه مدت طول می‌کشد؟

دندان‌قروچه کودکی معمولاً تا زمان نوجوانی از بین می‌رود. در اکثر کودکان با افتادن دندان های شیری، دندان‌قروچه هم برطرف می‌شود. اما تعداد کمی از کودکان تا نوجوانی هم دندان‌قروچه را ادامه می‌دهند و اگر علت دندان‌قروچه استرس باشد، تا زمان برطرف شدن استرس دندان‌قروچه ادامه می‌یابد.

درمان دندان قروچه

1. در نخستین اقدام برای معاینه دندان ها نزد دندان پزشک بروید.

2. آرواره ها را با جویدن نوبتی قطعات نان یا کاهو با دندان های هرطرف ، ورزش دهید تا خسته شوند؛زیرا با خسته کردن ملایم ماهیچه های آرواره کمتر آن هارا به هم می فشارید و همچنین باعث استراحت شبانه ی آن ها می شوید.

3. آرامش داشته باشید! چون دندان قروچه عمدتا عادت مقابله با تنش روانی است، با انجام ورزش و روش های آرامش بخشی ، اعصاب خود را آرام کنید.

4. محافظ دندان بگذارید.استفاده از محافظ دندان که در برخی از ورزش ها کاربرد دارد،مانع دندان قروچه ی شبانه می شود. همچنین دندان پزشک می تواند محافظ مخصوصی در پشت دندان هایتان کار بگذارد که مانع به هم خوردن آن ها می شود و اگر بخواهید دندان قروچه کنید ، پلاستیک محافظ را گاز می زنید.

5. مفصل را تصحیح کنید. در موارد شدید دندان قروچه ، دندان پزشک متخصص با کارگذاشتن وسایل مخصوص یا عمل جراحی مفصل جا به جا شده را که باعث گرفتگی ماهیچه ها شده است به جای خود برمی گرداند و ثابت می کند.

6. اگر دندان قروچه به قدری شدید است که دندان هایتان را می ساید ، روکش دندان بگذارید.

7. پرشدگی را تنظیم کنید. اگر پرشدگی دندانتان بلندتر از حد عادی ست ، دندان پزشک می تواند آن را کمی کوتاه و به اندازه کند.