دانشکده دندانپزشکی

جایزه علمی پروفسور یلدا که در حال حاضر معتبرترین تقدیرنامه بین المللی دانشگاه تهران در دانش پزشکی محسوب میشود در بخش نوآوری و اختراعات پزشکی هفته پیش برای اولین بار به دکتر بهنام شکیبایی مقدم به عنوان یک دندانپزشک اهدا گردید.
این جایزه هر ساله به منظور معرفی و تقدیر از محققان ایرانی داخل و خارج از کشور در حوزه های پزشکی اهدا میشود.

در گذشته این جایزه به رشته های مختلف تخصصی پزشکی اعطا می شد ولی بنابر تصمیم هیئت علمی بنیاد بین المللی پروفسور یلدا امسال این جایزه به اکتشافات و اختراعات دکتر بهنام شکیبایی مقدم در رشته ایمپلنتولوژی کم تهاجمی و میکروسرجری در عرصه جهانی اعطا شد.

شکیبایی مقدم که بنیانگذار اصلی این رشته فوق تخصصی جدید در جهان محسوب می شود دارای مدرک دکترای دندانپزشکی در دانشگاه برلین، متخصص جراحی دهان فک و صورت از دانشگاه برلین و بن، ماستر ایمپلنتولوژی از انجمن ایمپلنتولوژی آلمان (DGI) , ماسترپریودونتولوژی از انجمن پریودونتولوژی آلمان(DGP) و فوق تخصص جراحی های میکروسرجری و میکروسکوپی دهان از CARL ZEISS ACADEMY در سوئیس است.

شکیبایی مقدم که به تازگی به ایران بازگشته همزمان عضو هیئت علمی دانشگاه دوسلدورف آلمان و سرپرست بخش ایمپلنتولوژی CARL ZEISS ACADEMY در سوئیس می باشد .
او اولین ایرانی است که به دلیل اختراعات و اکتشافاتتش در رشته فوق تخصصی ایمپلنتولوژی کم تهاجمی و میکروسرجری تا کنون دوبار در سالهای 2010 و2007 موفق به دریافت جایزه اول انجمن جراحان لثه(DGP) آلمان شده است .

ارائه روشی نو در دندانپزشکی
محقق ایرانی خارج از کشور طی تحقیقاتی روش نوینی برای جلوگیری از تحلیل استخوان فک و لثه پس از کشیدن دندان ارائه کرد که به دلیل تحقیقاتش در این زمینه موفق شد به عنوان اولین محقق ایرانی جایزه اول جراحان لثه آلمان را دریافت کند.

دکتر بهنام شکیبایی مقدم- مجری طرح با اشاره به روش نوین جلوگیری از تحلیل بافت سخت و نرم فک پس از کشیدن دندان اظهار داشت: طبق آخرین تحقیقات علمی پس از کشیدن دندان در طول 2 ماه حدود 50 درصد از لثه به عنوان بافت نرم و استخوان فک به عنوان بافت سخت تحلیل می رود که این امر اشکالات مهمی را برای کاشت ایمپلنت ایجاد می کند.
وی عدم امکان جایگذاری ایمپلنت مناسب را به دلیل کمبود بافت از جمله این مشکلات دانست و گفت: این امر اکثرا موجب می شود که کاشت ایمپلنت های قطور و بلند که از استحکام بالاتری برخوردار هستند، امکان پذیر نباشد.

مجری طرح ادامه داد: از این رو جراح در این موارد به ایملنت های نازک و کوتاه قناعت می کند که این نوع ایمپلنت ها درصد عوارضی چون شکستگی، عفونت و شل شدگی ایمپلنت را به دنبال دارد.

شکیبایی مقدم، یادآور شد: راه حل دوم در این موارد بازسازی استخوان فک و لثه از دست رفته قبل یا در هنگام جایگذاری ایمپلنت است که این روش موجب افزایش تعداد جراحی ها و طول درمان می شود ضمن آنکه هزینه درمان بیمار را افزایش می دهد.
وی به نتایج تحقیقات خود در این زمینه با همکاری محققان دانشگاههای آلمان و سوئیس اشاره کرد و اظهار داشت: این مطالعات ما را به سمت ابداع روشی برای کاهش تحلیل سوق داد. اساس این روش کشیدن دندان به صورت کم تهاجمی (Minimally invasive) و استفاده از مواد جایگزین کننده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه دوسلدورف آلمان با بیان اینکه این مواد جایگزین معمولا از خود فرد، حیوانات و یا مواد مصنوعی گرفته می شوند، ادامه داد: تحقیقات ما نشان داد که پودر استخوان گاو به عنوان ماده دیر جذب بهترین ماده برای پر کردن حفره دندان است.

به گفته این محقق، پس از پر کردن حفره دندان با این ماده، سطح آن توسط اسفنج ژلاتینی پوشانده می شود. اسفنج ژلاتینی از یک سو به ماده استخوانی زیر خود استحکام می بخشد و از سوی دیگر باعث بازسازی لثه می شود.

مجری طرح ترمیم استخوان و لثه، با بیان اینکه این تکنیک با عنوان Socket Preservation عرضه شد، اضافه کرد: در این تکنیک بیمار پس از گذشت 10 هفته ایمپلنت ایده آل خود را با ابعادی مناسب دریافت کرده و در اغلب موارد نیاز به تکنیکهای بازسازی مجدد بافت را ندارد چرا که روش فوق به صورت میانگین از 90 درصد تحلیل استخوان و لثه جلوگیری می کند.

شکیبایی مقدم که اخیرا با انتشار تحقیقاتش در این زمینه به عنوان اولین محقق ایرانی موفق به دریافت جایزه اول جراحان لثه آلمان شده است، در خصوص برتری ماده دیر جذب استخوانی گاو در این روش توضیح داد: در تحقیقات انجام شده به دلیل مشخصی در این زمینه دست نیافتیم ولی به فرضیه ای رسیدیم که در حال حاضر در بسیاری از مقالات علمی پذیرفته می شود.

وی، میزان تراکم پودر استخوان گاو را مشابه تراکم ریشه دندان دانست و گفت: زمانی که حفره دندان با این مواد پر می شود به دلیل مشابهت تراکم ماده جدید با ریشه، به بافت اطراف دندان اجازه می دهد که نسبت به وظایف خود در زمینه ترمیم حفره اقدام کند از این رو تحلیل استخوان به حداقل می رسد.

سرپرست بخش ایمپلنتولوژی آکادمی کارل زایس در سوئیس با بیان اینکه این روش باید بلافاصله پس از کشیده شدن دندان اجرایی شود، ادامه داد: پس از کشیدن دندان خون در حفره دندان لخته می شود و کلیه فاکتورها و سلولهایی که در بازسازی استخوان مورد نیاز است از مغز استخوان خارج و وارد حفره دندان می شود از این رو با استفاده از این سلولها و مواد پر کننده اقدام به بازسازی استخوان می شود.

این پژوهشگر همچنین افزود: اگر در هنگام کشیدن دندان یک یا چند دیواره حفره دندانی آسیب دیده یا از بین رفته باشند، ابتدا با استفاده از یک ممبرین (غشا) قابل جذب کلاژنی دیواره ها بازسازی شده سپس حفره دندانی پر می شود. در این تکنیک که Ridge Preservation نامیده می شود، بیمار پس از 10 هفته می تواند ایمپلنت مورد نیاز را دریافت کند.

ارائه تکنیک نوین کاشت ایمپلنت
محققان کشور با وارد کردن جراحی میکروسکوپی در حوزه کاشت دندان روش کمتر تهاجمی را در جراحی سینوس لیفت (جراحی استخوان فک) ارائه کردند که در این تکنیک ضمن کاهش عوارض این جراحی اقدام به کاشت دندان می شود.

سینوس فک بالا حفره ای است که در داخل استخوان فک بالا و در بالای دندان های آسیابی کوچک و بزرگ فک بالا قرار دارد. زمانی که دندان های آسیابی کوچک و بزرگ فک بالا کشیده می شوند و زمانی از آن می گذرد، استخوان نگهدارنده دندانها تحلیل می رود.

همین مسئله باعث می شود که زمانی که بخواهیم جای این دندان ها ایمپلنت بگذاریم، استخوان کافی موجود نباشد. برای حل این مسئله روشی به نام سینوس لیفت یا بالابردن کف سینوس به کار گرفته می شود. این جراحی به منظور فراهم آوردن حجم کافی از استخوان در مناطق خلفی فک بالا (محل دندانهای آسیابی کوچک و بزرگ بالا) برای قرار دادن ایمپلنت استفاده می شود.

با توجه به عوارض این روش به تازگی دکتر بهنام شکیبایی مقدم از پایه گذاران جراحی های میکروسکوپی و میکروسرجری که به تازگی از آلمان به کشور بازگشته است، تکنیک جدیدی را در این زمینه عرضه کرده است.

جراحی میکرویی در ایمپلنتولوژی دندانی
دکتر بهنام شکیبایی مقدم- مجری طرح روش جراحی میکروسرجری و میکروسکوپی در ایمپلنتولوژی (Microsurgical Implantology)، را یک روش فوق تخصصی در جراحی های دهان، فک و صورت معرفی کرد و افزود: استفاده از جراحی های میکروسرجری و میکروسکوپی از دهه 60 میلادی در جراحی های گوش، حلق و بینی، مغز و اعصاب و چشم پزشکی مرسوم شد که در طول 8 سال تحقیقات موفق شدیم این روش را وارد حوزه ایمپلنتولوژی دندانی کنیم.

وی با بیان اینکه پایه جراحی های میکروسرجری و میکروسکوپی را بزرگنمایی (ذره بین یا میکروسکوپ) و ابزارهای جراحی ظریف (کوچکتر از 2 میلیمتر) تشکیل می دهند، اظهار داشت: طی اجرای تحقیقات متعدد تکنیکهای متفاوتی در این زمینه ارائه شده است که از جمله آن می توان به روش سینوس لیفت میکرو سرجری اشاره کرد.

مجری طرح با اشاره به جزئیات این روش خاطر نشان کرد: جراحی سینوس لیفت کلاسیک زمانی انجام می گیرد که فرد در قسمت پشت فک بالا با از دست دادن دندانها دچار تحلیل استخوان شده و نیاز به ایمپلنت داشته باشد که این امر با استفاده از تکنیک سینوس لیفت ترمیم می شود.

وی ادامه داد: در حین این جراحی سوراخی در استخوان خارجی سینوس به ابعاد میانگین 6 در 12 میلیمتر ایجاد می شود تا جراح بتواند محتاطانه جدار سینوس را بالا زده و حفره ای مصنوعی در کفه سینوس به وجود آورد. به این ترتیب فضای کافی برای ایمپلنت ها به دست می آید.

شکیبایی مقدم، با بیان اینکه روش کلاسیک سینوس لیفت بیمار را با جراحتهای نسبتا بزرگی مواجه می کند، ادامه داد: طبق آمارهای موجود اجرای این تکنیک به طور میانگین در 30 درصد از بیماران منجر به پارگی جدار سینوس می شود که این خود می تواند مشکلاتی چون خونریزی، عفونت سینوس، از دست دادن ایمپلنت، تورم و درد را به دنبال داشته باشد. همچنین در بیمارانی که تحلیل شدید استخوان دارند بعضا به علت سایز سوراخی که در استخوان خارجی سینوس ایجاد می شود جاگذاری همزمان ایمپلنت ها میسر نیست.

سرپرست بخش ایمپلنتولوژی کارل زایس آکادمی سوئیس، افزایش طول درمان و جراحت بیمار را از معایب روش کلاسیک سینوس لیفت میکرو سرجری دانست و گفت: از این رو تکنیک جدید سینوس لیفت میکرو سرجری را ارائه کردیم.
شکیبایی مقدم، در این باره توضیح داد: روش سینوس لیفت میکرو سرجری با استفاده از بزرگنمائی حداقل 5 برابر و ابزارهای جدید میکروسرجری به صورت مینیاتوری (کم تهاجمی) اجرا می شود.

وی ادامه داد: در روش ابداعی، دریچه ای که در استخوان خارجی سینوس گشوده می شود، حدود یک چهارم میزان دریچه سینوس لیفت کلاسیک یا معمولی است که در کل دنیا جراحی می شود. ضمنآنکه جدار سینوس با بزرگنمایی و استفاده از ابزار جدید نام میکرویی که برای این منظور طراحی و عرضه شد، بالا زده می شود. به این ترتیب احتمال وارد کردن جراحت به آن به حداقل (کمتر از 3 درصد) می رسد.

عضو هیئت علمی دانشگاه دوسلدورف آلمان با تاکید بر اینکه با ابزارهای جراحی معمولی (ماکرو) نمی توان ریز جراحی (میکروسرجری) و میکروسکوپی را انجام داد اضافه کرد: از این رو اقدام به طراحی و ساخت ابزارهای ظریف (میکرو) برای این گونه جراحی ها در ایمپلنتولوژی کردیم که در حال حاضر توسط یک شرکت تولید کننده آلمانی در بازارهای جهانی عرضه می شود.

به گفته شکیبایی مقدم، از آنجا که استخوان خارجی سینوس به صورت قابل توجهی دست نخورده باقی می ماند، حتی در بیمارانی که تحلیل شدید استخوان وجود دارد و جراح قادر به جای گذاری همزمان ایمپلنت ها نیست قابل اجرا است. ضمن آنکه طبق آمار منتشر شده مشکلات ناشی از تهاجم جراحی نظیر خونریزی، تورم، درد و کبودی نیز به صورت چشمگیری کاهش می یابند.

دکتر مرضیه دستجردی، وزیر بهداشت و دکتر لاریجانی، رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این مراسم حضور داشتند.